Als je doof bent, ben je niet stom

Amsterdam, donderdag 30 juli 2015

Victor (22) is vanaf zijn geboorte al doof. Hij begon ruim drie jaar geleden bij Eetlokaal LT in Amsterdam. Een leer-werkplek van Stichting Philadelphia Zorg voor jongeren met een auditieve beperking. Sinds een aantal maanden is Eetlokaal LT overgegaan naar café-restaurant Huygens’dok in Amsterdam Oost. In samenwerking met Philadelphia worden hier mensen met een auditieve en/of licht verstandelijke beperking begeleid door een ervaren en professioneel team bij het werken in de horeca. Het werken bij Huygens’dok kan een opstap zijn naar betaald werk.

Interview door: Ireen van der Lande

Groeispurt in ontwikkeling
Ik ging naar de middelbare school in Groningen. De eerste jaren met de taxi. Later met de trein. Ik ging dan ieder weekend naar huis. Zo werd ik heel zelfstandig. Mijn diploma in houtbewerking heb ik gehaald maar het rekenen ging niet zo goed. Dus kon ik niet verder. Daarom koos ik voor de horeca, want dat vind ik ook heel leuk.  Drie jaar geleden ging ik werken en leren in de horeca. Bij Eetlokaal LT. Ik heb al veel geleerd en ben gegroeid in mijn ontwikkeling. Vroeger was ik wat warrig; ik wist niet precies wat ik moest gaan doen. Toen durfde ik niet zo gemakkelijk naar een tafel toe te gaan. Dan vroeg ik aan mijn begeleider: ‘Loop je even mee?’. Maar nu is het makkelijker en doe ik het gewoon. Ik ben zelfstandiger en weet wat ik moet doen. Ik ben ook veel socialer dan vroeger. Eerst werkte ik in Eetlokaal LT. Deze werkplek kreeg ik via mijn jobcoach van Philadelphia. Vier dagen in de week werkte ik daar. Een dag daarvan was een opleidingsdag. Elke maandag hielp ik met het maken van de buurtmaaltijd.  

Mooie nieuwe werkplek
Nu werken we op een nieuwe locatie, bij Huygens’dok. Eetlokaal LT is daar naartoe gegaan. Hier is lekker veel ruimte en veel licht. Ik werk samen met zes andere dove/slechthorende collega’s. Nog drie of vier andere collega’s kunnen wel horen. Ewald is mijn begeleider. Maar ik ben best wel zelfstandig dus hij hoeft mij niet zoveel te begeleiden. Ik weet nu welke taken ik heb. En wat ik moet doen.

Meer kans op de arbeidsmarkt
Nu verdien ik geen geld want dit is voor mij dagbesteding. Ik heb wel een opleiding mogen doen. In december heb ik mijn diploma Horeca Assistent niveau 1 gehaald. Dat is heel fijn. Het geeft me veel zelfvertrouwen. Ik wil ook nog de niveau 2 opleiding doen op het ROC. Je krijgt dan meer verantwoordelijkheid. Dan kun je hogerop komen. Als ik naar betaald werk wordt begeleid, ga ik ook geld verdienen. Ik denk zeker dat ik meer kans heb op betaald werk door mijn werkervaring.

Sociale vaardigheden
Ik ben heel sociaal en dat heb je ook nodig in mijn werk. Als er nieuwe mensen binnenkomen, vind ik het leuk om een praatje te maken. Dat ik naar ze toe kan gaan met de vraag: ‘Hallo, kan ik u helpen?’. Werken in de keuken vind ik het ook leuk, maar in de bediening is het leukst. In de opleiding hebben wij het vak ‘sociale vaardigheden’ dat vind ik heel interessant.

Bestellen in gebarentaal
Bij Huygens’dok kun je bestellen in gebarentaal. Of je wijst het aan op de menukaart. Ik vraag dan met het gebaar erbij: ‘Wil je wat drinken?’, en dan wijzen ze dat aan. Ik gebruik wel gebaren. Bijvoorbeeld: ‘Kijk cappuccino’, en dan doe ik het gebaar er ook even bij zodat ze dat dan voor de volgende keer weten.

Beter focussen
Liplezen kan ik ook best goed. Ook heb ik toen ik vijf jaar was een soort magneet in mijn hoofd gekregen. (CI: Cochleair Implantaat). Als ik er dan een apparaatje opzet, kan ik geluiden horen. Ik gebruik dat liever niet. Het is niet fijn als er ruis komt, dat ik allemaal mensen hoor praten. Dan gaat alles door elkaar, zo veel lawaai! Zonder het lawaai kan ik beter focussen, dat is rustiger. Maar ik heb ook veel vrienden die horend zijn. Daar heb ik bewust voor gekozen.

Communicatie
Bij Huygens’dok werken veel verschillende mensen. Doven, slechthorenden maar ook mensen met autisme of ADHD. Soms begrijpen we elkaar niet goed en dan moet de begeleiding het uitleggen. Dat kost extra tijd. Zonder beperking is de communicatie vaak makkelijker. Ik heb zelf ook wat. Ik loop anders, ik ben doof en heb een licht verstandelijke beperking. Maar ik voel mezelf niet beperkt, ik denk anders.

Schaamte
Vroeger was anders. Toen had ik er wel last van. Mensen zaten me altijd aan te kijken en lachten me uit. Ik schaamde me soms. Ik probeerde dan uit te leggen dat ik gewoon zo loop. Zo ben ik geboren, dat vertel ik eerlijk. Ik ben anders. Nou en? En dat helpt wel.

Meer doven en blinden in het bedrijfsleven
Mijn vader doet veel voor mensen met een beperking. Hij werkt bij een groot bedrijf (DAS). Ik loop daar nu twee dagen in de week stage in het personeelsrestaurant De Hutten. Mijn vader probeert te zorgen dat 5% van het personeel van DAS dove en blinde mensen zijn. Zij kunnen ook gewoon werken. Soms met wat aanpassingen, zoals braille. Zo krijgen wij meer kansen op werk in andere bedrijven.

Actieve houding
Thuis zitten en lui doen, is niks voor mij. Ik ben altijd bezig. Met mijn werk bij Huygens’dok of stage bij De Hutten. De afwisseling vind ik fijn. Bij Huygens’dok ben ik verantwoordelijk voor de koffiebar. Bij De Hutten bereid ik de lunch voor. Ik leer veel en krijg meer ervaring. Dat is ook goed voor op mijn CV. Zo kan ik laten zien wat ik heb gedaan.

Toekomstdromen
Op internet zag ik een dovenrestaurant in Amerika. Dat zag er echt heel mooi uit. Het was gewoon een net restaurant, waar je ook lekker ‘s avonds kunt eten en waar je in gebarentaal wordt bediend. Je kan er ook een beetje gebarentaal leren. Ik zou heel graag zo’n eigen restaurant willen hebben.

Tot slot Mijn werk bij Huygens’dok vind ik heel leuk. Ik krijg goede begeleiding van Philadelphia. Mijn zelfvertrouwen is echt gegroeid. En ik wil heel graag doorgroeien!

Terug naar overzicht